.
Konya’ya 1889 yılında tayin edilen Avlonyalı Ferit Paşa valilik döneminde Konya’ da eğitim ve bayındırlık hizmetleriyle adını zamanımıza kadar getirebilmiş ender valilerdendir. Ferit Paşa bilhassa Konya yöresinde halı ve kilim üreticilerine yeni bir hız ve şevk vererek halıcıları teşvik etmek maksadıyla 5 Mayıs 1901 Cumartesi tarihinde 5 hafta devam edecek halı ve kilim sergisi açmaya karar vermiştir.
.
Konya’da ve hatta Türkiye‘de bir ilk olan halı ve kilim sergisi 5 Mayıss 1901 Cumartesi günü öğleden sonra düzenlenen bir törenle ziyarete açılmıştır. Açılış töreni, Konya Valisi Ferit Paşa, askeri ve idari erkan ile kalabalık bir halk kitlesinin katılımıyla gerçeklemiştir. Sergiye Konya halkının heyecanlı ve ilgili olmasının başlıca sebebi de böylesi bir organizenin onlar için bir ilk oluşuydu. Haftanın Pazartesi ve Perşembe günlerinin kadınlara ayrıldığı ve giriş ücreti olarak 40 para alınan sergiyi ilk gün bin kişi gezmiştir.
Serginin önemli ve ilginç olanı, girişte, ana kapının sağ tarafında Akşehir halı tezgahlarında dokunan ve üzerinde “KONYA” adlı bir başlık taşıyan halı gazete yer alıyordu. Konya’daki halı kilim sergisinin en ilginç olan halısı da bu halı gazete olmuşudur. Sergiyi ziyaret edenlerin büyük ilgisini çeken ve sergide dereceye de layık görülüp ödüllendirilen halı gazete Bu gün Konya Etnografya Müzesi Halı Bölümü’nde sergilenmektedir.
Halı Konya Müze müdürlüğünün envanterinde 836 numarayla kayıtlı bulunmaktadır. Halı, 115x155 cm ebadında olup, yün ve pamuk dokumadır. Halının zemininde tabii renkli beyaz yün kullanılmıştır. Bu nedenle halının zemini kirli beyaz renkte görülmektedir. Halının üzerinde yazılı olanlar siyah renkte, bordürleri (çerçevesi) açık kahve renkli yün ile dokunmuştur.
.
Bu bir halıya dokunmuş gazetedir. Zira halı gazetenin baş tarafında, “birinci sene, 317 Cum’airtesi–Numero-1 “ kaydından gazetenin ilk sayısı olduğunu, başlığın solunda, sipariş edenlerle pazarlık olunur, başlığında “ KONYA “adı ile birlikte “mahall-i idaresi Akşehir’dir ibaresinin bulunmasıyla, bu halı gazetenin adının Konya, idare merkezinin Akşehir olduğu belirtiliyor ayrıca bu ibarenin altında nüshası 5 lira olarak ücretlendirildiği görülüyor. Halı gazetenin Logosunun altında da “21 Nisan 317 ve 15 Muharrem 319 “ tarihleri ile birlikte birinci defa çıkarılıyor ifadesi yer alıyor. Bu verilerden yola çıkarak diyebiliriz ki bu halı, gazete olarak dokunmuştur.
Bu verilere göre "Konya" adli hali gazetesi Rumi 21 Nisan 1317 = Hicri 15 Muharrem 1319 = Miladi 04 Mayis 1901 tarihinde basilmistir.
.
Ayrıca, bu gazete halıda “HAVADİS “ başlığı altında 25x100 cm ebatlarında araları birbirinden ince kahverengi çizgi ile ayrılmış olan dört sütun içerisine yazılmış iki haberde yer almaktadır.
.
Halı gazetenin birinci haberi:
“ Konya’da ilk kez Vali Ferit Paşa tarafından bir halı ve kilim sergisi açılmasına müsaade edilmiş, serginin açılışının birinci günü olması ve bu dallarda açılan ilk sergi olması bakımından, Konya ahalisinin ve halı kilim dokuyucularının padişah’ın sıhhat ve afiyetine dualarını “ ihtiva ediyor.
Halı Konya Müze müdürlüğünün envanterinde 836 numarayla kayıtlı bulunmaktadır. Halı, 115x155 cm ebadında olup, yün ve pamuk dokumadır. Halının zemininde tabii renkli beyaz yün kullanılmıştır. Bu nedenle halının zemini kirli beyaz renkte görülmektedir. Halının üzerinde yazılı olanlar siyah renkte, bordürleri (çerçevesi) açık kahve renkli yün ile dokunmuştur.
.
Bu bir halıya dokunmuş gazetedir. Zira halı gazetenin baş tarafında, “birinci sene, 317 Cum’airtesi–Numero-1 “ kaydından gazetenin ilk sayısı olduğunu, başlığın solunda, sipariş edenlerle pazarlık olunur, başlığında “ KONYA “adı ile birlikte “mahall-i idaresi Akşehir’dir ibaresinin bulunmasıyla, bu halı gazetenin adının Konya, idare merkezinin Akşehir olduğu belirtiliyor ayrıca bu ibarenin altında nüshası 5 lira olarak ücretlendirildiği görülüyor. Halı gazetenin Logosunun altında da “21 Nisan 317 ve 15 Muharrem 319 “ tarihleri ile birlikte birinci defa çıkarılıyor ifadesi yer alıyor. Bu verilerden yola çıkarak diyebiliriz ki bu halı, gazete olarak dokunmuştur.
Bu verilere göre "Konya" adli hali gazetesi Rumi 21 Nisan 1317 = Hicri 15 Muharrem 1319 = Miladi 04 Mayis 1901 tarihinde basilmistir.
.
Ayrıca, bu gazete halıda “HAVADİS “ başlığı altında 25x100 cm ebatlarında araları birbirinden ince kahverengi çizgi ile ayrılmış olan dört sütun içerisine yazılmış iki haberde yer almaktadır.
.
Halı gazetenin birinci haberi:
“ Konya’da ilk kez Vali Ferit Paşa tarafından bir halı ve kilim sergisi açılmasına müsaade edilmiş, serginin açılışının birinci günü olması ve bu dallarda açılan ilk sergi olması bakımından, Konya ahalisinin ve halı kilim dokuyucularının padişah’ın sıhhat ve afiyetine dualarını “ ihtiva ediyor.
Halı gazetenin ikince haberi:
“ Geliri ilkokula harcanılmak üzere geçen yıl Akşehir Kasabası’nda yapımına başlanan hamamın tamamlandığı haber alınmıştır. Hamamın yapına bin lira sarf olunmuştur.
.
Haber metinden de anlaşılan bir hamamın yapımının tamamlandığını, yapımı tamamlanan bu hamamın gelirinin bir ilkokulunun masraflarının karşılanacağı ifade ediliyor. Haber o dönemde okulların zorunlu masraflarını karşılamada böyle kaynaklar yaratılmasını da vurgulaması güzel ve önemli bir özellik taşıyor. Hamam, ülkenin sıkıntılı döneminde özel teşebbüse satılmış, zaman zaman tamir edilerek günümüze kadar gelmiştir. Hamam bu gün hala kullanılmakta olan "Orta Hamam"dır. Hali gazesinde ki bilgilere göre "Orta Hamam" in yapilis tarihi 1901 dir ve insaasi 1000 liraya mal olmustur.
.
Haber metinden de anlaşılan bir hamamın yapımının tamamlandığını, yapımı tamamlanan bu hamamın gelirinin bir ilkokulunun masraflarının karşılanacağı ifade ediliyor. Haber o dönemde okulların zorunlu masraflarını karşılamada böyle kaynaklar yaratılmasını da vurgulaması güzel ve önemli bir özellik taşıyor. Hamam, ülkenin sıkıntılı döneminde özel teşebbüse satılmış, zaman zaman tamir edilerek günümüze kadar gelmiştir. Hamam bu gün hala kullanılmakta olan "Orta Hamam"dır. Hali gazesinde ki bilgilere göre "Orta Hamam" in yapilis tarihi 1901 dir ve insaasi 1000 liraya mal olmustur.
.
Yazan: ALİ TEKİN ÇAĞLAV
Kaynak: http://www.eskimeyendostlar.net/?s=yazilar_detay&bolum=1175599716&id=1620&pg=1
Kaynak: http://www.eskimeyendostlar.net/?s=yazilar_detay&bolum=1175599716&id=1620&pg=1
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder